Kombornia ¤ Przebudowany dwór obronny ¤

Kombornia to wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Korczyna.

To tutaj znajduje się zespół dworski, ziemiańska siedziba, której historia sięga XVI w.

Wraz z zabytkowym parkiem w stylu angielskim, obejmuje obecnie powierzchnię 10 hektarów.
Czasy największej świetności tej rezydencji związane są z objęciem jej w 1795 przez Adama Urbańskiego, który uczynił ją siedzibą swojego rodu.

Centralnym punktem zespołu jest murowany dwór z połowy XVII w.,

pierwotnie zapewne parterowy z dwoma alkierzami po bokach i gankiem na osi głównej.

Na przełomie XVIII i XIX dwór podniesiono w środkowej części korpusu, a dawną sień na parterze przemurowano, urządzając obecne salony.

Z tego też okresu pochodzą klasycystyczne polichromie na ścianach parteru, podkreślające ich reprezentacyjny charakter.

Końcem XIX w. architektura dworu uległa kolejnym zmianom. Dobudowano ośmioboczną kaplicę, przekształcono oficynę w skrzydło dworu i wybudowano łącznik w postaci przeszklonego ogrodu zimowego.
Od strony elewacji południowej dodano taras wsparty na kolumnach.

Charakteryzując się malowniczo zestawionymi bryłami, dwór w Komborni nawiązuje odtąd do nieregularnych willi włoskiego renesansu, na których wzorowała się architektura końca XIX wieku, jako propozycja czegoś pomiędzy dworem a pałacem.

I takim podziwiamy go do dzisiaj.

Choć cały zespół dworski nie uległ poważniejszym zniszczeniom w trakcie II wojny, to czasy powojenne nie były dla niego łaskawe.
Dopiero w latach 2006 – 2011, gruntownie odrestaurowany pod nadzorem konserwatorskim, został zaadaptowany do nowych funkcji:
Dwór mieści obecnie czterogwiazdkowy, butikowy hotel,
a w nim: dwie wykwintne restauracje, luksusowe, stylowo urządzone pokoje oraz zabiegową cześć SPA w dobudowanym skrzydle południowym.
Oficyna Dworska, którą wybudowano w XVIII wieku na innym, istniejącym w tym miejscu budynku, po renowacji w 2011 r. mieści komfortowe pokoje gościnne.
Oranżerię wybudowano w 2009 r., wzorując się na zabytkowych przykładach tego typu budowli, z innych zespołów pałacowych na Podkarpaciu.

Obecnie mieści rekreacyjną część SPA, na którą składa się kompleks basenów, saun i łaźni oraz grota solna.

Stajnie dworskie, pochodzące z połowy XIX wieku, w wyniku prac rewaloryzacyjnych zupełnie zmieniły swoje pierwotne przeznaczenie - mieszczą obecnie nowocześnie wyposażone Centrum Bankietowo – Konferencyjne.

Spichlerz, bodaj najstarszy, element zespołu dworskiego, z uwagi na znaczny stopień zniszczenia, może być podziwiany tylko z zewnątrz

- prace w nim zostały zaplanowane w ostatnim etapie renowacji zespołu.

Park, któremu krajobrazowy charakter nadano pod koniec XIX wieku, tworzy ponad 800 zabytkowych drzew

oraz kompleks stawów, których układ jest pozostałością dawnej fosy obronnej.

Wybierając się tutaj byłem pełen obaw. Czytałem że zwykły turysta nie ma tam czego szukać, że obiekt ma charakter stricte komercyjny, sam wjazd autem na parking za bramą wzbudza czujność licznej ochrony otaczającej dwór.
Wyciągnięcie aparatu fotograficznego jest już wykroczeniem, bowiem właściciel zakazał robienia zdjęć bez uzgodnienia!
Nic podobnego się nie wydarzyło. Weszliśmy na teren kilkuosobową grupą i bez przeszkód zwiedziliśmy cały teren pięknie położonego dworu,

Was też zachęcam.

Historia

Dzieje obronnej siedziby w Kombornii nie są znane. Brak szczegółowych informacji o jej budowie, zniszczeniach, rozbudowach itp.

Z konieczności trzeba się więc ograniczyć do wymienienia kolejnych właścicieli wsi i wysnucia kilku tez na podstawie wydarzeń w regionie i badania obiektu

wykonanego przez J. Chałupskiego.

-Pierwsza murowana fortalicja we wsi zwanej początkowo Kaltborn, powstała prawdopodobnie w XVI wieku za sprawą rodu Moskorzewskich - Kamienieckich, właścicieli pobliskiego Odrzykonia.

Wieś należała do nich przynajmniej od połowy XV wieku (wzmianka z 1449 r. o Henryku Kamienieckim) do 1570 roku.

-Później kupili ją Bonerowie, właściciele m.in. Ogrodzieńca.

-Końcem XVI wieku Kombornia dostała się w ręce Firlejów - przyszłego wojewody lubelskiego, kasztelana bieckiego, zawichojskiego i wojnickiego Piotra, a potem jego syna również Piotra, z małą przerwą, gdy w nieznanych okolicznościach dziedzicem wsi został niejaki Jędrzej Rappe.

Prawdopodobnie Firlejowie zbudowali obok starej rezydencji (I faza na rozwarstwieniu obiektu), nowy dwór alkierzowy (II faza).

Mogło się to odbyć po roku 1624, gdy wieś została zniszczona najazdem tatarskim.

Zachowane informacje mówią bowiem, iż mieszkańcy razem z księdzem uciekli ze wsi, a więc dwór musiał zostać zniszczony.

-W latach 60-tych XVII wieku, wieś wraz z ręką Konstancji Teresy Firlejowej otrzymał Kazimierz Karol Tarnowski.

-Jego córka Franciszka wzniosła ją z kolei w wianie Klemensowi Ignacemu Ustrzyckiemu w I poł. XVIII wieku.

-Następnym właścicielem został Stanisław Wierzbowski.

-W 1735 r. Kombornię kupił stolnik przemyski Ignacy Urbański herbu Nieczuja i ta rodzina miała decydujący wpływ na obecny kształt dworu. Ignacy dokonał w połowie XVIII wieku remontu i przebudowy całego założenia, ale nieznane są szczegóły.

-Na początku XIX wieku jego syn Adam dokonał następnej przebudowy, ale ponownie brak jest szerszych informacji, prawdopodobnie przedłużył najstarszy budynek oficyny w kierunku zachodnim (III faza na rozwarstwieniu obiektu).

-W 1846 r. w dworze Feliksa Urbańskiego odbyło się zebranie szlachty dążącej do powstania przeciw zaborcom. Jego uczestnicy zostali jednak napadnięci pod Haczowem przez chłopów (tzw. rabacja galicyjska) i uwięzieni.

Dwór splądrowano i zniszczono cenne wyposażenie, ale właściciele szczęśliwie przeżyli.

-Wkrótce potem Kombornię kupił Piotr Tchórznicki, a po jego śmierci powróciła ona do Marii Urbańskiej i jej męża Henryka Szeliskiego.

Maria dokonała ostatnich przekształceń dworu po 1890 r. (IV i V faza na rozwarstwieniu obiektu).

Najpierw przy oficynie powstała ośmioboczna baszta przeznaczona na kaplicę, a następnie łącznik między nią a alkierzem południowym.

-Ostatnim właścicielem był syn Henryka Szelińskiego, również Henryk, który zginał w Oświęcimiu.

-W czasie II wojny światowej dwór zajęli Niemcy, a po nich Sowieci.

Zgodnie ze swymi narodowymi zwyczajami pierwsi rozkradli cenne rzeczy, drudzy dokonali działa bezmyślnej dewastacji, paląc wewnątrz ogniska i rozwalając co się dało.

-Po wojnie dwór przeznaczono na szkołę rolniczą a potem magazyn zbożowy, warsztat samochodowy i stolarnię.

-Świetność obiektowi zaczęła przywracać w latach 90-tych XX wieku Akademia Medyczna w Krakowie, pod nadzorem prof. Lesława Grzegorczyka z Rzeszowa.

-W XXI wieku obiekt kupiła krośnieńska firma meblowa "Nowy Styl" i przeprowadziła remont, zamierzając urządzić tu ośrodek konferencyjno-wypoczynkowy.

-Jednak w 2006 roku odkupiła go firma RSF Sp. z o.o. poddając kolejne budynki renowacji i adaptacji na czterogwiazdkowy hotel z zapleczem SPA i Wellness.

Jesienią 2009 roku

Dwór Kombornia Hotel & SPA przyjął pierwszych gości.