 |
| foto portsztynort.pl |
A jak to wyglądało wcześniej...
Przez 400 lat Sztynort (dawniej: Steinort) był siedzibą starego i znamienitego rodu szlachty pruskiej von Lehndorff oraz regionalnym ośrodkiem kultury europejskiej z bogatymi zbiorami bibliotecznymi, numizmatycznymi i znakomitą kolekcją dzieł sztuki. Archiwalne dokumenty świadczą, że Lehndorffowie otrzymali przywilej nadania wielkiej głuszy nad jeziorem już na początku XVI w.
Częstym gościem był tam biskup Ignacy Krasicki, który miał ponoć powiedzieć hrabiemu Heinrichowi Lehndorffowi, że "Kto ma Sztynort, ten posiada Mazury".
Do końca XIX w. była tam stadnina koni krwi arabskiej.
Od roku 1572 do 1945 Sztynort był główną siedzibą rodową Lehndorffów, jednego z potężniejszych rodów szlachty pruskiej. Lehndorffowie pochodzili z rodu Stango, zamieszkującego jeszcze w czasach przedkrzyżackich ziemię chełmińską.
W czasach krzyżackich miejscowość nazwano Legendorf a członkowie rodu, sprzyjający Krzyżakom, zaczęli nazywać się von Legendorf, potem Lehndorf i Lehndorff.
Dzisiejsza nazwa Sztynort wywodzi się z niemieckiego Steinort co oznacza w wolnym tłumaczeniu kamienny róg.
Nazwa prawdopodobnie wzięła się od znanej żeglarzom kamienistej mielizny na jeziorze Dargin obecnie zwanej Kamieniami Sztynorckimi.
Zachowana do dnia dzisiejszego rezydencja rodowa Lehndorffów powstawała wieloetapowo. Pierwszy pałac usytuowany w innym miejscu uległ zniszczeniu w XVI wieku.
Drugą budowlę wzniesiono w latach 1554-1572, jej ślady pozostały w dolnych partiach głównego korpusu budowli (plan prostokąta zbliżonego do kwadratu, podział na trzy trakty, piwnice sklepione krzyżowo i kolebkowo).
Budowę właściwego pałacu z wykorzystaniem murów fundamentowych starej, ponoć mocno podupadłej budowli, przeprowadziła Maria Eleonora von Dönhoff w latach 1689-1691.
Wzniesiono dwukondygnacyjną budowlę z niewielkim ryzalitem na osi fasady zwieńczonym wysokim, spłaszczonym naczółkiem, a całość przykryto czterospadowym, wielkim, stromym dachem o niespotykanej, bardzo skomplikowanej trzykondygnacyjnej konstrukcji więźby dachowej.
Układ wnętrz pozostał trójtraktowy, w wielkiej sieni znalazły się reprezentacyjne, dwubiegowe, dębowe schody.
Wnętrza ozdobiły polichromowane, drewniane stropy, sztukaterie, malowane olejno plafony, dekoracyjne kominki i piece.
W tym samym czasie wzniesiono flankujące pałac dwa ciągi budynków gospodarczych z bramą przejazdową, tworzące wewnętrzny dziedziniec, z otwarciem widokowym na Jezioro Sztynorckie.
Stan budynków okalających pałac jest jeszcze gorszy niż sam pałac.
Po stajniach i innych budynkach gospodarczych są niechlubne ślady.
Od północy pałac okalał rozległy park.
Był to na owe czasy jeden z największych parków, osiemnastohektarowy - z wytyczonymi regularnie alejami dębowymi, bogatymi parterami kwiatowymi w pobliżu pałacu, ciekawymi gatunkami drzew, krzewów - ozdobiony parkowymi rzeźbami.
Na polanie parkowej, na osi elewacji ogrodowej stał zegar słoneczny wykonany w 1741 roku.
Ku Czci
w setną rocznicę urodzin
Henryka Hrabiego Lehndorffa
ostatniego dziedzica Sztynortu,
uczestnika spisku 20 lipca wymierzonego przeciw Hitlerowi.
Hrabia Henryk von Lehndorff - właściciel - mógł wtedy zamieszkiwać tylko w jednym skrzydle pałacu.
Podczas działań wojennych w 1945 roku Sztynort nie uległ zniszczeniu, do początku roku 1947 była tu kwatera wojsk sowieckich, punkt zborny zwożonego z bliższych i dalszych okolic mienia, przeznaczonego do wywiezienia na wschód. Po odejściu wojska resztki dawnego wyposażenia pałacu zostały zabezpieczone przez olsztyńskie muzeum.
W chwili obecnej, niejednokrotnie już zmieniający się, prywatni właściciele obiektu nie są w stanie unieść kosztów przywrócenia do życia tego przepięknego miejsca.
Mimo to jednak warto zaznaczyć to właśnie miejsce na planie letnich wędrówek po Mazurach...
;-)
województwo - warmińsko-mazurskie
powiat - węgorzewski
Gmina - Węgorzewo
źródło: wikipedia, portsztynort.pl, mazury.info.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz