Zamki i Palace - Obiektywnie: Wola Chojnata - perełka Henryka Marconiego

Dokładana data budowy pałacu nie jest znana. Tak samo do końca nie jest pewne kto go budował. Niektórzy historycy podają rok 1873 i przypisują projekt nieznanemu z imienia i nazwiska włoskiemu architektowi. Inni z kolei twierdzą, że pałac powstał w roku 1850 i został zaprojektowany przez Henryka Marconiego, jednego z najwybitniejszych polskich architektów pierwszej połowy XIX wieku (twórcy m.in. sanatorium w Busku-Zdroju i hotelu Europejskiego w Warszawie).. Jakkolwiek by było, pałac Chojnata jest naprawdę bardzo ładny.

Utrzymany w stylu neorenesansowym pałac jest budynkiem murowanym, posadowionym na rzucie wydłużonego prostokąta o regularnych kształtach. Na wysokim podpiwniczeniu stoi dwukondygnacyjny budynek ozdobiony trzema okazałymi ryzalitami, z których każdy zwieńczony został tarasem otoczonym tralkowymi balustradami.

Budynek w swej bryle zachowuje elegancką symetrię, którą akcentuje środkowy ryzalit, stanowiący centralny element bryły budynku i będący dominantą architektoniczną. Wiodą do niego szerokie schody z balustradą. Został on poprzedzony portykiem wspartym na sześciu kolumnach. Całość skrywa kunsztowne, drewniane drzwi głównego wejścia do budynku. Na elewacji północnej (tylnej) środkowy ryzalit został poprzedzony otwartym tarasem i podwójnymi schodami wiodącymi do części ogrodowej parku pałacowego. Artykulacja ścian jest równomierna, zarówno elewację wysokiej piwnicy, jak i parteru oraz piętra zdobią charakterystyczne pilastry oraz przyokienne ornamenty.

Kondygnacja parteru jest najwyższa, co wskazuje na zaprojektowanie parteru jako typowego dla renesansu (a także wzorowanego na nim neorenesansu) piano-nobile. Zdobione ryzalitami części budynku pokrywa płaski dach wykonany z blachy, z kolei pomiędzy centralnym a bocznymi ryzalitami, na skośnej powierzchni dachu łącznika znajdują się mansardowe okna, po dwa z każdej strony. Elewację zdobią ponadto eleganckie toskańskie półkolumny.

Przed pałacem, w centralnym miejscu podjazdu umieszczono okazałą fontannę.

Obok budynku pałacu stoi spichlerz, zaadaptowany obecnie do celów mieszkalnych. Murowany, tynkowany budynek przykrywa czterospadowy,mansardowy dach kryty gontem.

Za budynkiem pałacu możemy odnaleźć niewielką drewnianą kapliczkę, konstrukcji zrębowej, przykrytą dwuspadowym dachem, wykonanym z gontu i zwieńczonym krzyżem.

Cały kompleks pałacowy położony jest w okazałym i dobrze utrzymanym parku dworskim z licznymi okazami starodrzewia m.in. lipy, grabu, kasztanowca i dębu.

Teren pałacowy otacza wysoki mur z kutą, metalową bramą wjazdową.

Przed przebudową Pałac zapewne był nieco mniej okazały i to z nim właśnie, a ściślej z jego ówczesnym właścicielem wiąże się ciekawa, choć nieco melodramatyczna legenda:

Wieść niesie, że Pałac Chojnata w XIX wieku był miejscem spotkań różokrzyżowców, ale jako że spotkania masońskie od zawsze były okryte tajemnicą nie można tego z całą pewnością potwierdzić.

1820-Przebudowa dworu

Wola Chojnata trafiła w posiadanie byłego generała wojsk polskich walczących przy Napoleonie, niejakiego Stanisława Wojczyńskiego. Generał zjawił się w Woli Chojnackiej nie sam, lecz z żoną, aktorką paryskich teatrów – Seraphine du Chateau. Dawny dwór postanowił ponoć przebudować na pałac i podarował go swojej wybrance. Chimeryczna żona na spokojnym Mazowszu wytrzymała zaledwie kilka lat i pewnego dnia podczas nieobecności męża uciekła do wielkiego świata, czyli do rodzinnego Paryża. Rozżalony generał oddał Pałac w dzierżawę.

1830-Sprzedaż Pałacu

Generał sprzedał Pałac Wincentemu Rębowskiemu – byłemu kapitanowi wojsk polskich. Sam szukał pocieszenia w alkoholu.

1860-Testament Wincentego Rębowskiego

Wincenty Rębowski, którego nagrobek oglądać można na cmentarzu w Białej Rawskiej, w swoim testamencie oddał wieś i pałac w ręce Józefa Wierzbickiego. To właśnie za jego czasów pałac nabrał okazałych, neorenesansowych kształtów, które podziwiać możemy do dzisiaj. Przypuszcza się, że wpływ na projekt przebudowy mieli bracia Marconi, którzy w tym czasie zaprojektowali w Polsce wiele podobnych budowli.

1918-Lata międzywojenne

W latach międzywojennych ostatnim właścicielem dóbr Wola Chojnata był syn Józefa Wierzbickiego – Mieczysław.

1945-Po wojnie...

Po wojnie, a ściślej po reformie rolnej w roku 1945 pałac przeszedł na własność do Skarbu Państwa i od tego momentu zaczyna się smutna części historii Pałacu.

W pałacu umieszczono szkołę podstawową.

Przez wiele, długich lat o obiekt nikt nie dbał...

1980-Czas renowacji

Pałac z parkiem otrzymał Uniwersytet Łódzki. Uczelnia chciała utworzyć w Chojnacie Dom Pracy Twórczej i ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy. Zabrakło jednak pieniędzy. Po czterech latach pałac przeszedł na własność Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, następnie przejęła go gmina.

W maju 1989 roku

Majątek trafił w ręce Krzysztofa Bogusława Malareckiego, polskiego przedsiębiorcy, właściciela firmy Cristoff Painting and Decorating, działającej w USA, a zajmującej się renowacją budynków w stylu wiktoriańskim i edwardiańskim. Nowy właściciel odremontował obiekt i utworzył w nim hotel.