Kutno - jedyny pałac pocztowy

pałac saski króla Augusta III. 



To jeden z czterech królewskich pałacyków pocztowych tego monarchy, lecz jedyny, 
jaki zachował się w Polsce. 

A stoi w centrum Kutna.

Jest to jedyny królewski pałac pocztowy w Europie, 
to pamiątką po unii polsko-saskiej, 
najjaśniejszej karcie w historii dziejów 
stosunków polsko-niemieckich. 


W wyniku unii personalnej Polski z Saksonią, 
August II i August III władzę sprawowali 
w Dreźnie i Warszawie. 
To wymagało licznych podróży. 
Aby je usprawnić, wyznaczono szlak podróżny przez Kargową, Poznań, Kutno i Sochaczew. 



W 1750 roku przystąpiono do budowy w Kutnie niewielkiego pałacyku pocztowego, zwanego też podróżnym. Projekt przedłożył kapitan Johan Martin Walter, który był i budowniczym pałacu.

15 stycznia 1750 roku podpisano kontrakt z kasztelanem żmudzkim hrabią Józefem Franciszkiem Pacem, określanym w źródłach jako ówczesny właściciel Kutna, na użyczenie koniecznych gruntów za roczną opłatą za ów grunt 

"pomienionemu Panu Kasztelanowi, lub jego dziedzicom, winien być wypłacany czynsz w wysokości 500 tynfów w dwóch terminach, pierwsza rata ostatniego dnia czerwca, druga zaś ostatniego dnia grudnia, przez wszystkie lata, ze skarbu Jego Królewskiej Mości".  

Zarządzającym pałacu mianowano bettmeistera  
(w kontrakcie z 1750 roku określany jako burgrabia) 
Gotlieba Hausiusa, wcześniej zarządzającego podobnym obiektem w Dąbrowie. 
Na urządzenie pomieszczeń przeznaczono zasoby warszawskiego składu mebli „Garde meble”.


Korpus główny, skrzydła boczne oraz pawilony przy­krywały dwuspadowe dachy z poszyciem z gontów. W partii ryzalitu środkowego zastosowano dach łamany, zwieńczony (nie dochowanym do naszych czasów) orłem o rozpostartych skrzydłach. 
Do pożaru znajdował się w tym miejscu ażurowy cokół wykonany z drewna, który wieńczyła jeszcze w latach 50. XX wieku korona królewska, wykonana ok. 1917 roku. 

   

Epizod związany z dynastią saską pochodzący z okresu Księstwa Warszawskiego. 
Król saski i zarazem nowy władca Księstwa Warszawskiego Fryderyk August przebywał w Kutnie 18 listopada 1807 roku, 
ale zatrzymał się w pałacu właściciela miasta 
W. Rzętkowskiego na Gierałtach.

o czym informuje „Gazeta Warszawska”. 

W Kutnie był i cesarz Napoleon Bonaparte.
A był to 11 grudnia 1812 roku. 
W towarzystwie marszałka Armanda Caulaincourt’a goszczeni byli w pałacu saskim, podczas odwrotu z Rosji.
Epizod francuski utrwalił się w świadomości mieszkańców, bowiem budynek ten nazywano jeszcze w okresie międzywojennym jako „dom napoleoński” bądź „francuski”.

Ostatni dziedzic miasta Kutna, 
Witold Mniewski 
w 1866 roku sprzedał tą nieruchomość cukiernikowi Antoniemu Herde za 6000 rb. 

W kolejnych latach następowały dalsze transakcje sprzedaży i dzielenia budynku i działki na mniejsze części.

Remontowano go już w 1876 i 1879 roku, a elewacje zmieniano w związku z przystosowywaniem do celów handlowych w latach: 
1932, 1937 i 1939  
(przebijano wejścia i wystawy sklepowe od strony południowej i wschodniej). 

Ostatniej przebudowy dokonano w 1939 roku i obejmowała ona przebudowę wejścia do dwóch sklepów, okien w skrzydle wschodnim od strony Pl. marsz. J. Piłsudskiego. 

Po II wojnie światowej budynek został objęty ochroną konserwatorską. 
Została założona 7 kwietnia 1953 roku karta obiektu zabytkowego, a 25 września 1959 roku karta obiektu zabytkowego i techniczna. 
Do rejestru zabytków, jako dobro kultury pałac został wpisany 11 lipca 1967 roku.


Pożar w 2003 roku zniszczył znaczną część pałacu, przypomniał jednak o zabytkowym charakterze pałacu. 

Obecnie jedynym lokatorem pałacu jest 
Fundacja Odbudowy Pałacu Saskiego, 
która przy współudziale miasta zabezpieczyła nadpaloną część pałacu i sprawuje opiekę nad obiektem. 
Udało się również pobieżnie odremontować ocalałe pomieszczenia pałacowe i przywrócić im dawny charakter. 



We wschodnim skrzydle odbywają się odczyty i koncerty. 

Andrzej Wieczorkowski, prezes Fundacji Odbudowy Pałacu Saskiego w Kutnie, kiedy zobaczył zawiedzioną grupkę turystów, którzy próbowali otworzyć zamknięte drzwi pałacu, 
otworzył je nam i zaprosił do wnętrz tej bezapelacyjnej perełki polskiej. 

A było to 19.04.2015 roku.


Pan Andrzej zaserwował nam, ostatnią już ucztę historyczną, gdyż na czas remontu podwoje pałacu będą zamknięte i niedostępne dla zwiedzających.

  



Mieliśmy niesamowitą frajdę mogąc fotografować eksponaty, które niebawem zostaną spakowane by ustąpić miejsca rzemieślnikom którzy przywrócą pałacowi jego dni świetności.

Gdy w marcu 2007 roku, opowiada pan Andrzej Wieczorkowski, 
wraz z grupą bezrobotnych zatrudnionych w ramach robót interwencyjnych wchodził do podziemi pełnych śmieci i zagrzybiałego tynku, 
nikt nie sądził, że uda się przywrócić świetność dawnym piwnicom. 
Dziś jest to miejsce spotkań kulturalnych. 
Pan Wieczorkowski chciałby, 
aby pałac stał się europejskim ośrodkiem festiwalu muzyki dawnej barokowej między 
Dreznem a Warszawą. 




Pojawiliśmy się ponownie w końcu 2017 roku, 
ale kutnowski pałac saski nadal jest remontowany.
Zakończenie remontu i włączenie pałacu saskiego jako swego oddziału, 
Muzeum Regionalne w Kutnie planuje na rok 2019.





Kutnowski pałac Augusta III to dziś praktycznie jedyny zachowany w Polsce zabytek architektury 
– materialnej spuścizny po unii polsko – saskiej.


ps. szczególne podziękowania dla foto barszym ;-)


Województwo - łódzkie
Powiat - kutnowski
Gmina - miejska




źródło: Ziemia. Tygodnik krajoznawczy illustrowany, rok IV nr 6, 8 lutego 1913, wikipedia, Kutnowskie Towarzystwo Historyczne, Muzeum Regionalne w Kutnie






Brak komentarzy:

Prześlij komentarz