Bielsko-Biała - Zamek Książąt Sulkowskich

 
To największa zabytkowa budowla w Bielsku-Białej

Zgodnie z legendą na miejscu zamku znajdowała się niegdyś siedziba rozbójników, rabujących podróżujących kupców. Dlatego, Kazimierz książę opolski, postanowił ukrócić napady i przywrócić prządek w okolicy. Rozgromił rozbójników i zdobył zbudowany przez nich gródek, który następnie zburzył a w jego miejscu wystawił zameczek myśliwski.
Z czasem zameczek zmienił się w potężną budowlę, otoczoną przez miasto Bielsko.

Przez ponad dwa stulecia zamek służył jako siedziba Piastów władających Księstwem Cieszyńskim.



Od 1572 roku stał się centrum administracyjno-gospodarczym bielskiego państwa stanowego. Które to powstało na mocy decyzji cesarza Maksymiliana II Habsburga i obejmowało Bielsko oraz osiemnaście wsi położonych w okolicy miasta.
Władały nim rody Promnitzów, Sunneghów, Schaffgotschów, Solmsów i Haugwitzów.

W 1752 roku państwo przekształcono w księstwo niższego rzędu i weszło pod panowanie Aleksandra Józefa Sułkowskiego. Księstwo bielskie istniało do 1849 roku, czyli do przeprowadzenia w Austrii reform likwidujących dawne struktury feudalne.

Wejdźmy do środka i zobaczmy co kryją wnętrza tego zacnego muzeum.

To właśnie Sułkowscy przeprowadzili gruntowną przebudowę w drugiej połowie XIX wieku i odpowiadają za współczesny wygląd budowli.
Od strony wschodniej zamek sąsiadował z ogrodem, stworzonym przez księcia Kazimierza II w 1849 roku, jednak ogród rozparcelowano
w 1934 roku z powodu trudności finansowych.

 

Bielski zamek wielokrotnie borykał się z poważnymi trudnościami.
W 1645 roku został obrabowany i spalony przez Szwedów.
W 1762 przetrwał najazd Prusaków.
Kilka razy uległ zniszczeniu z powodu pożarów i wymagał gruntownej przebudowy.

Poważnych zmian w architekturze budynku dokonano w czasie prac po 1787 roku, następnie w latach 1830-34 i 1855-64.
Autorem ostatnich zmian był Jan Pötzelmeyer, który połączył styl gotycki, romański i renesansowy.

Wraz z wybuchem II wojny światowej i agresją niemiecką na naród polski
w zamku Sułkowskich zaszły duże zmiany.
Po wybuchu wojny niemiecka mniejszość z Bielska i Białej zaczęła organizować zbrojne wystąpienia przeciwko Polakom.
Zamek Sułkowskich stał się jedną z baz lokalnego Freikorpsu, z której bojówkarze ostrzeliwali wycofujące się wojska polskie.
Z dotarciem frontu do Bielska rodzina Sułkowskich utraciła swój majątek. Został on zagrabiony przez Niemców.
Na samym początku Sułkowscy byli uważani przez Niemców za Polaków, z kolei Bielszczanie traktowali ich, jako obcokrajowców.

 

 

Warto także zauważyć, że Aleksander Karol Ludwik Sułkowski przyjmował oficjeli niemieckich wysokiej rangi na zamku, przez co był krytykowany przez prasę.
Również żaden z rodu Sułkowskich nie walczył w Armii Krajowej.
Rodzina Sułkowskich podpisała też volkslistę w 1941 roku. Na samym początku otrzymali oni najgorszą kategorię, jednak sam Himmler starał się o jej zmienienie i dopiął swego.
Rodzina Sułkowskich została uhonorowana za zasługi dla Rzeszy,
a uroczystość odbyła się na zamku.

 

Znajomość wysokiej rangi wojskowych i urzędników niemieckich sprawiła, że zamek i muzeum funkcjonowały przez całą wojnę a rodzina Sulkowskich nie doświadczyła też prześladowań.
Jednak w 1945 roku zaraz po zakończeniu działań wojennych Sułkowscy zostali uznani za zdrajców, ich majątek został przejęty przez Państwo,
a sama rodzina była zmuszona do emigracji,
zabierając ze sobą jedynie najpotrzebniejsze rzeczy.

 

Po II wojnie światowej Zamek Sułkowskich
stał się własnością państwa.

Jak na zamek przystało jest tu również











W 1945 roku podjęto decyzję o reaktywowaniu muzeum działającego wcześniej w Białej.
Na jego siedzibę wybrano właśnie Zamek Sułkowskich.
Za utworzenie placówki odpowiedzialny był Stanisław Oczko, który kierował Muzeum do 1980 roku.
14 lutego 1947 roku Muzeum Miejskie w Bielsku zostało oficjalnie otwarte dla publiczności.
Po utworzeniu województwa bielskiego zostało przeobrażone w Muzeum Okręgowe w Bielsku-Białej, a od 2013 nosi nazwę
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej.


Opuszczamy już wnętrza ale nie kończymy zwiedzania.

Od 1983 roku Muzeum jest jedynym użytkownikiem Zamku Sułkowskich.



Obecnie zwiedzający mogą obejrzeć tutaj wiele interesujących ekspozycji, w tym Lapidarium, które prezentuje relikty architektoniczne z dziejów zamku. W tym elementy murów, tynków i polichromii ukazujące architekturę budowli od XIV do XIX wieku. Głównym elementem wystawy jest kompozycja malarska znajdująca się niegdyś nad wejściem do zamku, przedstawiająca rycerza w zbroi. Jest to jeden z najlepiej zachowanych przykładów świeckiego malarstwa renesansowego na Śląsku.

Pomimo wielu trudności Zamek Sułkowskich przetrwał i stanowi jedno z najważniejszych świadectw burzliwej historii miasta oraz całego regionu.

Województwo śląskie
Aglomeracja bielska
czerwiec 2022

źródło; wikipedia, www.bielsko24.eu