Olszanica - Pałac Juścińskiego

W tej bieszczadzkiej wsi podziwiać można piękny romantyczny pałacyk, 

zamieniony na ośrodek wczasowy (dostępny dla ogółu turystów). Obiekt posiada wieżę z kopułą, którą ozdobiono dodatkowo 4 małymi wieżyczkami. 



Całość otoczona jest sporą i nadal nawodnioną fosą, jest też staw, na którym można popływać rowerem wodnym oraz basen. Obok głównego budynku stoją zabudowania dworskie - oficyna i kuźnia. 


Choć obecne założenie powstało na początku XX wieku, to murowany dwór obronny istniał tu już prawdopodobnie w XVI w., a na pewno w XVII. Podobnie jak pałacyk posiadał on wieżę, a prócz fosy dodatkowo otoczony był wałem z parkanem. Z jednej strony pałacyku do dzisiaj zobaczyć można resztki ziemnego bastionu co pozwala przypuszczać, że obiekt posiadał nowoczesne fortyfikacje. Wjazd prowadził przez most zwodzony i basztę bramną.


Na elewacji pałacyku widnieje herb Szreniawa.

Historia
Wiadomo, że w XV w. Olszanica należała do Kmitów i już wtedy istniał tu pierwszy drewniany dwór obronny. Co do początków dworu murowanego z basztą, to nie ma tu jasności, na pewno stał w początku XVII w. Wzniesiono go jednak prawdopodobnie wcześniej, w I poł. XVI w, a następnie chyba rozbudowano o bastiony. Po Kmitach okolica należała do Tarłów, Mniszchów, Stadnickich i Jordanów.

Stefania Jordan wyszła za Antoniego Juścińskiego, który w 1905 r. postawił na miejscu zrujnowanego dworu zachowany do dziś eklektyczny pałacyk z obszernym parkiem krajobrazowym i kamiennym mostkiem.

 

Obiekt służył jako pensjonat wczasowy do wybuchu II wojny św. 
Po wojnie funkcjonowała tu placówka Zarządu PGR w Rzeszowie, a w latach 70-tych XX w. oddano go Ministerstwu Sprawiedliwości. 


Założenie zostało przebudowane i zamienione w 1985 r. na ośrodek wypoczynkowy Służby Więziennej. Od czerwca 2012 pałac przejęła Podkarpacka Instytucja Gospodarki Budżetowej CARPATIA w Rzeszowie i nowa oficjalna nazwa całego obiektu to 
Ośrodek Konferencyjno–Wypoczynkowy "Pałac Biesa". 
Jest on otwarty dla wszystkich i działa jako hotel. 
Od 2018 r. obiekt funkcjonuje pod nazwą 
OKW Pałac w Olszanicy.


Legenda 
Z dworem obronnym w Olszanicy związana jest opowieść o siedemnastoletniej Mariannie Mniszchównie, która w połowie XVII w. zakochała się w służącym, dowódcy milicji nadwornej swojego ojca. Gdy okazało się, że jest w ciąży, jej kochanek uciekł przed gniewem rodziców Marianny do Kozaków. Zrozpaczona matka postanowiła odesłać córkę w jakieś odosobnione miejsce do czasu porodu, a potem oddać komuś dziecko na wychowanie. Wybrano Olszanicę, gdzie raczej rzadko bywano, a Marianna w ogóle nie była tam znana, mogła więc uchodzić za krewną zarządcy majątku. Marianna spędzała czas we dworze obronnym w samotności. 


Popadała w coraz większą depresję, ludzie widywali ją spacerującą po parku w niebieskiej sukni i nikt nie wiedział kim jest. Rankiem pewnego dnia odnalezioną jej ciało martwe, popełniła samobójstwo. Podobno mieszkańcy wioski jeszcze długo widzieli jej postać w niebieskiej sukni przechadzającą się po parku w księżycowe noce z bukietem róż w dłoni. 



Pojawianie się ducha ustało dopiero po przebudowie dworu w obecny pałacyk, co tłumaczy się tym, iż jej dusza znalazła wreszcie miejsce w niebie.






woj. podkarpackie
pow. leski
Gmina Olszanica
kwiecień 2019



źródło; zamkomania.pl, polskiezabytki.pl, wikipedia.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz