Toszek - Zamek księcia Przemysława Toszeckiego

Gród w Toszku powstał prawdopodobnie w X wieku.
 
W XII wieku utworzono tu kasztelanię, co poświadczają wzmianki z 1222 roku i późniejsze wymieniające trzech kasztelanów: Jakuba, Jaksę i Zwigora. 
Murowany zamek powstał na przełomie XIV i XV wieku, kiedy wzniesiono mury obwodowe otaczając nieregularnie dość znaczny obszar plateau wzgórza. 

Od północy i zachodu biegły prostopadłe do siebie odcinki muru, a od południa i wschodu dziedziniec zamknięty był murem biegnącym po łuku. 
Wjazd prowadził od wschodu, gdzie przekopana była fosa a nad nią przerzucony most. 

Brama umieszczona została w wysuniętym znacznie w stronę fosy przedbramiu. 
Pozostałe zabudowania były wtedy prawdopodobnie drewniane. 

Zamek przez pewien czas był siedzibą książąt piastowskich z linii opolskiej, którzy rządzili stąd udzielnym księstwem.
W czasie najazdu husytów zamek został uszkodzony w 1429 roku, ale remontu doczekał się dopiero w drugiej połowie XV wieku, kiedy należał do księcia oświęcimskiego Przemysława.

W XVI wieku był własnością Habsburgów a potem Redernów. 

W 1570 roku wybuchł na zamku pożar, który znacznie zniszczył zabudowania. Redernowie podjęli się rozbudowy założenia w stylu renesansowym. 
Powstał wtedy sąsiadujący z wjazdem bramnym od południa dom mieszkalny z dwiema cylindrycznymi basztami. 


W miejscu dawnego wjazdu wzniesiono nowy budynek z sienią wjazdową. 
Wjazd dodatkowo umocniono niewielkim podzamczem otoczonym murem z czterema bastejami 

- dwoma na narożach i dwoma przy nowej bramie wjazdowej.
Kiedy w XVII wieku Toszek przeszedł w posiadanie rodziny Colonnów rozbudowali oni w latach 1650-1666 rezydencję Redernów. 

Od zewnątrz dostawili oni do murów zamkowych od zachodu budynek mieszkalny, a od południa stajnie zamkowe. 
Nowy budynek na narożach od strony dziedzińca posiadał kwadratowe czterokondygnacjowe wieże, z których jedna przetrwała do dziś. 
Również do budynku bramnego dostawiono dwie wieże. 
Do jednej z bastei przy wjeździe na podzamcze został dobudowany niewielki budynek mieszczący odtąd mieszkanie burgrabiego.

Kiedy w 1811 roku zabudowania strawił pożar zamek został całkowicie opuszczony, a właściciele przenieśli się do "dworu dolnego". 
  
Przez ponad 100 lat pozostałości po zamku niszczały, 
w 1927 roku pierwsze badania architektoniczne podjął 
Bodo von Ebhardt,  
a mówiłem, nie ruszać się ;-)

jednak dopiero po drugiej wojnie światowej 
w latach 1956-1963 część budynków odremontowano, 
a pozostałe mury zabezpieczono jako trwałą ruinę.


W zamku mieszczą się obecnie placówki kulturalne. 

   

 

      



Zamek w Toszku znajduje się na wzgórzu, w pobliżu centrum miasta. Długie są dzieje tego grodu, a obecnie mieści się tutaj siedziba Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Toszku.

foto Michał Świderski
Toszek zwiedziliśmy właśnie dzięki nim.

DZIĘKUJEMY




Województwo - śląskie
Powiat - gliwicki
Gmina - Toszek


źródło: wikipedia, zamki.pl, polskieszlaki.pl

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz